شاید اگر از خیلی از سینمادوستان بخواهیدکه زوج‌های سینمای ایران را نام ببرند، بسیاری از آنها، این مفهوم را در سینمای ما فاقد ارزش دانسته و آن را به دلیل نپرداختن به برخی موضوعات، الکن و بی‌پایه می‌شمارند.

حال اگر بخواهیم خیلی موشکافانه به مفهوم زوج در سینما بپردازیم، می‌توانیم به این تعریف یک خطی بسنده کنیم که زوج، به دو بازیگر روبروی هم گفته می‌شود که بتوانند هارمونی خاصی میان خلق نقش‌های یکدیگر برقرار کنند و در ضمن ایفای فوق‌العاده نقششان، نقش قابل توجهی در فروش بسیار خوب فیلم داشته باشند.

با توجه به همین تعریف تک خطی، بسیاری از بازیگرانی که شاید به ظاهر در فیلمی می‌درخشند، خط می‌خورند و تعداد فوق العاده اندکی باقی می‌مانند؛ تعداد اندکی که در سینما ماندگارند و به نوعی، بر خط و ربط‌های پارتنر مقابل خود، بیشتر از خود او واقفند.

اکران فیلم «زندگی خصوصی آقا و خانم میم» و معرفی حمید فرخ‌نژاد و مهتاب کرامتی به عنوان زوج جدید سینمای ایران سبب شد تا بخواهیم سیری بر تطور مفهوم زوج در سینمای پس از انقلاب کشورمان داشته باشیم.اما قبل از پرداختن به این ۱۰ زوج سینمایی، توضیح زیر را مطالعه فرمائید.

در سینمای ما بازیگران پرکار بسیاری وجود دارند که طبیعتاً در کارنامه خود، با بازیگران بسیاری همبازی شده‌اند بنابراین تعدد همبازی شدن با یک بازیگر، ملاک انتخاب ما نبوده و ماندگاری نقش‌هایی که این دو بازیگران رو در روی یکدیگر خلق کرده‌اند، مورد نظر است به عنوان مثال بازیگرانی چون امین حیایی، نیکی کریمی، باران کوثری، بهرام رادان و شهاب حسینی، جزو بازیگران پرکاری هستند که تقریباً با تمام بازیگران جنس مخالف خود، همبازی شده‌اند ولی به دلایلی از جمله ضعف بازیگر نقش مقابل آنها، نتوانسته‌اند یک زوج رؤیایی و در خدمت احساس و منطق را به مخاطب معرفی کنند، بنابراین این بازیگران و بازیگران اینچنینی از لیست ۱۰ موردی ما خط خورده‌اند.

از دیگر سو ما در این گزارش، نامی از زوج ابوالفضل پورعرب و نیکی کریمی به میان نمی‌آوریم چرا که نقش‌آفرینی این دو، تنها به یک فیلم ختم شد و بیشتر تلاش کردیم تا گزینه‌هایی که از اهمیت بیشتری برخوردار بودند را در این لیست قرار دهیم.

حال با هم نگاهی خواهیم انداخت به ۱۰ زوج سینمای پس از انقلاب ایران:

۱٫خسرو شکیبایی و بیتا فرهی

توفانی که فیلم «هامون» به پا کرد، فارغ از تمام ارزش‌هایی که با خود به همراه داشت، یک ابر ستاره مرد و یک ستاره زن را به سینمای ایران معرفی کرد.این زوج، نخستین زوج سینمای ایران پس از انقلاب بودند که به مردم معرفی شدند.«هامون» در زمانی که دوران سازندگی در ایران شروع شده بود و جو روشنفکری در میان مردم عمومیت یافته بود، ساخته و اکران شد.

داریوش مهرجویی با نگارش زندگی یک زوج روشنفکر، بهترین طریق همذات پنداری را برای مخاطب آن دوران فراهم آورد و بدین ترتیب «هامون»، به یکی از بهترین ساخته‌های تمام عمر سینمای ایران تبدیل شد.خسرو شکیبایی و بیتا فرهی علاوه بر «هامون»، در دو فیلم دیگر نیز با یکدیگر همبازی شدند.«بانو» که هامونی زنانه بود و «کیمیا» که هر دو این فیلم‌ها توانست هم در گیشه و هم در خاطر مردم جاودانه شود اما داستان توفیقات بی‌چون و چرای «هامون» هرگز تکرار نشد.بیتا فرهی پس از مرگ خسرو شکیبایی گفت: «بهترین خاطراتی که من در سینما دارم با حضور خسرو شکیبایی بوده است.»

۲٫ پرویز پرستویی و فاطمه معتمدآریا

پرستویی و معتمدآریا هر دو جزو پیشکسوتان بازی در سینما هستند که تجربه ۵ فیلم سینمایی و دو سریال را در پرونده کاری خود دارند.نخستین همکاری این زوج کاربلد سینمای ایران در سال ۷۷ و با فیلم «مرد عوضی» رقم خورد. این فیلم اگرچه ارزش‌های سینمایی زیادی نداشت اما یک بده بستان خارق العاده از بازی کمدی دو بازیگر مطرح را برای مردم به ارمغان آورد.دومین همکاری، یک سال بعد و با فیلم «شوخی» اتفاق افتاد؛ «شوخی» هم فیلم چندان ماندگاری نبود اما بازی‌هایش تحسین شده بود.در همان سال این زوج به بازی در «مومیایی ۳» پرداختند که به لحاظ مضمون، تابع دو فیلم قبلی اما در شکل بازی، نکات جدیدتری از این زوج در اختیار مخاطب قرار می‌داد.

«عزیزم من کوک نیستم» در سال ۸۰، با همان ساختار ۳ فیلم قبلی و بازی‌هایی درخور توجه روانه اکران شد.شاید تعدد این فیلم‌های کمدی در طول۴ سال سبب شد تا این زوج سینمایی برای مدت ۶ سال در سینما آفتابی نشوند و پس از آن هم با فیلم «صد سال به این سال ها» حضوری متفاوت در سینما داشته باشند که متأسفانه این فیلم تا به امروز اجازه اکران پیدا نکرده است.از آن سال تا به امروز، این دو بازیگر در دو سریال شاخص شبکه اول سیما به بازی پرداختند که «لبه تیغ» و «آشپزباشی» نام داشت.

درام پرکشش «لبه تیغ» مخاطبان فراوانی را برای خود دست و پا کرد اما کمدی سطحی «آشپزباشی» انتقادات بسیاری را بر این سریال وارد آورد اما آنچه باز در این دو سریال، دوست داشتنی و قابل توجه می‌نمود، بازی این زوج قابل تحسین سینمای ایران بود.اخیراً اعلام شده که این زوج محبوب برای بازی در فیلم «سوادیکا»ی جمال شورجه انتخاب شده‌اند؛ خبری که نه تأیید شده و نه تکذیب که اگر چنین اتفاقی در سال ۹۲ رخ دهد و در سال ۹۳ هم اکران شود، مخاطبان پس از ۱۳ سال، فیلمی با حضور این زوج بر پرده سینماها خواهند دید.

۳٫ محمدرضا گلزار و مهناز افشار

شما چه طرفدار محمدرضا گلزار در سینما باشید یا نباشید، باید به نقش و جایگاه ستاره بودن او در سینمای کشورمان ایمان داشته باشید.گلزار در سال‌های نخست فعالیتش توانست با همبازی شدن با ستاره زن آن زمان یعنی مهناز افشار، یک زوج سینمایی تجاری را تشکیل دهد که بشدت مورد توجه تهیه‌کنندگان و کارگردانان بسیاری قرار داشت به گونه‌ای که آنها در فاصله ۶ سال، در ۶ فیلم با یکدیگر همبازی شدند و دو فیلم میلیاردی و چهار فیلم با فروش‌های بسیار قابل توجه را به سینما تحویل دادند.

«زهر عسل» در سال ۸۱، نخستین رویارویی این دو بازیگر بود که متأسفانه به دلیل داستان نه چندان پرکشش، این فیلم نتوانست چندان بدرخشد و مورد توجه مردم قرار بگیرد.اما در سال ۸۲، ورق برای این بازیگران برگشت و کمپانی «پویا فیلم» از این دو بازیگر برای فیلم «کما» بهره برد و توانست با داستانی جذاب، یک فروش استثنایی را برای خود رقم بزند؛ فروشی که تأثیری کاملاً مستقیم بر جایگاه هر دو بازیگر و انتخاب‌های بعدی‌شان داشت.در همان سال و قبل از اکران فیلم «کما»، این زوج شناخته شده در فیلم پربازیگر «۱۳ گربه روی شیروانی» نیز به بازی پرداختند که این فیلم پر از جلوه‌های ویژه بصری و کامپیوتری نیز عملاً نتوانست در بین مردم جایگاه رفیعی داشته باشد.

چهارمین بازی این دو بازیگر در مقابل یکدیگر به فیلم «آتش بس» در سال ۸۴ برگشت که صف‌های طویل کنار هر سینما خبر از یک فیلم میلیاردی می‌داد، همین‌طور هم شد و دو ستاره آن روزهای سینمای ایران توانستند جایگاه تجاری‌ای که با فیلم «کما» برای خود دست و پا کرده بودند را تقویت بخشند.در همان سال، این دو بازیگر، در فیلم بسیار ضعیف «تله» به ایفای نقش پرداختند که سابقه خوب آنها سبب شد تا آن فیلم با وجود تمام ضعف‌هایی که داشت، بیشتر از نیم میلیارد تومان فروش داشته باشد.«تله» حتی تا به امروز هم ضعیف‌ترین فیلم کارنامه سیروس الوند به حساب می‌آید.

و اما آخرین رودررویی این دو بازیگر، به فیلم «کلاغ پر» برمی‌گردد که در سال ۸۶ ساخته شد و عملاً شکست بزرگی برای این دو بازیگر به حساب آمد.یک داستان فوق العاده ضعیف و شخصیت پردازی‌هایی که اصلاً به چشم نیامدند و این شد که این دو بازیگر تا به امروز با یکدیگر هم بازی نشدند.گرچه در شرایط فعلی اوضاع سینما تفاوت بسیاری کرده و محمدرضا گلزار و مهناز افشار دیگر به مانند نیمه ابتدایی دهه هشتاد، آن ستارگان تک و تنهای سینمای ایران به حساب نمی‌آیند.